Deng Xiaoping

Dr Deng Xiaoping (chin. 鄧小平 / 邓小平, Dèng Xiǎopíng, W.-G. Teng Hsiao-p’ing; loose^ⓘ/?; * 22. August 1904 z Xiexing; † 19. Februar 1997 z Peking) isch e chinesische Politiker gsi. Vo 1979 bis 1997 het er d Volksrepublik China faktisch aagfüert.

Er het in Frankriich studiert und in der Sowjetunion und isch dört Mitgliid vo dr Kommunistische Bardei worde. Noch em chinesische Bürgerchrieg isch er in dr Bardei rasch ufgstiige und isch äine vo de wichdigste Understützer vom Mao Zedong worde. Er het dr Mao bim Groosse Sprung noch vorne understützt, isch denn aber noo di noo e määrtorientierte Pragmatiker worde. Näben em Slogan Äi Land, zwäi Süsteem für d Löösig vom Komflikt um Hongkong und Taiwan zäigt si berüemts Zitat, Es spiilt käi Rolle, öb d Chatze schwarz oder wiss isch; solang si Müüs fangt, isch si scho e gueti Chatz, dä Pragmatismus und au wie s dr Deng fertigbrocht het, komplexi Zämmehäng uf en äifachi Daarstellig zruggzfüere.

Dr Mao het dr Deng zur Stroof zwäimol degradiert (1968 und 1976), aber noch em Dood vom Mao isch s im Deng glunge, d Füerig vo dr Kommunistische Bardei vo China (KPCh) z übernee. Er het d Volksrepublik China faktisch vo 1979 bis 1997 regiert, ooni e Spitzeboste z haa. Er isch dr Kärn vo dr so genannte „Zwäite Füerigsgenerazioon“ vo dr KPCh gsi und het zur „Erste Chinesische Füerigsgenerazioon“ vo dr Reformeera ghöört. Dr Deng het in de 1980er Joor dr waggsend Frakzionalismus innerhalb vo dr chinesische Füerig usgnützt, zum China afo modärnisiere. Wirtschaftlig isch er bragmatisch gsi, het aber dr politisch Füerigsaaspruch vo dr Kommunistische Bardei verdäidigt. Eso het sich China under iim zu äinere vo de Volkswirtschafte entwigglet, wo uf dr ganze Wält am schnällste waggse. Gliichzitig häi sich d Lääbesumständ von e Hufe Chinese wäärend sinere Herschaft dütlig verbesseret.